SFMEA – FMEA oprogramowania

Jakość i niezawodność oprogramowania staje się w ostatnich latach coraz ważniejszym zagadnieniem. Wynika to z tego, że opracowane przez programistów algorytmy przejmują coraz więcej ważnych funkcji wyrobów – w tym te odpowiadające za bezpieczeństwo. Dlatego warto od dostawców oprogramowania wymagać usystematyzowanego podejścia nie tylko do definiowania wymagań, budowania architektury, czy samego kodowania, ale także do analizy ryzyka. I co ważne – SFMEA (software FMEA) nie skupia się na jakości programu w rozumieniu poprawności jego budowy, czytelności opisów czy uniwersalności zbudowanych funkcji i modułów. W SFMEA chodzi głównie o to, jak bardzo program jest funkcjonalny, w jakim stopniu zabezpieczony przed włamaniami i zmianą kodu, w jakim stopniu zapewniona jest bezbłędna instalacja itp.

Typowe wady (błędy) analizowane w trakcie pracy z SFMEA to np.:

• program wyświetlił komunikat alarmowy pomimo braku stanu awaryjnego w wyrobie (systemie),
• samoistne uruchomienie funkcji bez żądania ze strony użytkownika,
• zablokowanie procesu instalacji z uwagi na fałszywy sygnał przepełnienia pamięci.

Analiza SFMEA to chyba najciekawsza i najbardziej zróżnicowana analiza ryzyka, z uwagi na to, że dotyczy wyrobu niefizycznego (trudno rozróżnić konkretne elementy tak jak w typowej analizie DFMEA), złożonego, a do tego możliwego do przeanalizowania pod różnymi tzw. aspektami (viewpoints), których rozróżnia się aż osiem. Jak do tego doda się fakt, że SFMEA nie ma żadnego ujednoliconego, ustandaryzowanego podejścia, to oczywistym się staje, że jej wdrożenie będzie dla firm nie lada wyzwaniem. Ale jak pokazuje praktyka wielu organizacji – na pewno warto!

Specyfiką analizy SFMEA jest m.in. to, że w praktyce wykorzystywanych jest wiele różnych typów formularzy (w zależności od przyjętego aspektu – viewpoint) i wiele wskaźników ryzyka (np. ARPN lub RPN).

Dodatkowo w zależności od wybranej metodyki postępowania raz RPN jest minimantą (im mniejszy, tym lepszy), a raz maksymantą (im większy, tym lepszy). Ciekawe prawda?

Autor: Tomasz Greber